Toestand Merelbeekse financiën uiterst zorgwekkend

December is traditioneel de maand waarin de gemeenteraad het budget bespreekt. Gemeenteraadslid Guido Mortier fileerde het budget en hamerde op de barslechte toestand: huizenhoge schuldenlast, hoge belastingen en wilde – en vooral dure – plannen.

44 miljoen euro schuld

Merelbeke (24.539 inwoners) is één van de weinige gemeenten in Vlaanderen waar de schuldenlast (bijna 44 miljoen euro) groter is dan de totale jaarlijkse ontvangsten (33,7 miljoen euro). Op dit ogenblik torst de gemeente Merelbeke een schuldenlast van 1.791 EUR/inwoner en dit met vrij hoge belastingen (8% op de personenbelasting en 1.450 opcentiemen op de onroerende voorheffing).

Ter vergelijking: de gemeente Lochristi (22.126 inwoners) heeft een schuldenlast van slechts 559.909 euro (in 2016) of 25,30 EUR/inwoner en met vrij lage belastingen (6,9% op de personenbelasting en 1.000 opcentiemen op de onroerende voorheffing).

De totale schuldenlast evolueert volgens het meerjarenplan 2014-2020  van 46,4 miljoen euro in 2014 naar 44,6 miljoen euro in 2020. Ondanks de historisch lage intresten is nauwelijks aan schuldafbouw gedaan. Hierdoor is Merelbeke uiterst kwetsbaar bij een stijging van de rentelasten in de toekomst.

42 miljoen euro aan geplande investeringen

De komende drie jaar zal de gemeente Merelbeke voor 42 miljoen euro investeringen doen:

• een nieuw rustoord (26 miljoen),
• een nieuw gemeenschapscentrum (6 miljoen),
• een nieuw sportpark Molenkouter (4 miljoen),
• een tweede sporthal (2 miljoen),
• een nieuwe kinderopvang (1,5 miljoen),
• kunstgras en nieuwe kleedkamers voor voetvalclub SV Melsen (0,5 miljoen),
• wegenis- en rioleringswerken in de Kloosterstraat (1 miljoen), Gontrode Heirweg (1,5 miljoen) en Bergbosstraat (0,5 miljoen).

Het gaat stuk voor stuk om mooie projecten, maar zij brengen de gemeentelijke financiën ernstig in gevaar als ze allemaal op zo’n korte periode uitgevoerd worden. N-VA pleit er al jaren voor om prioriteiten te stellen en keuzes te maken.

Bovendien, andere – minstens even dringende wegeniswerken – worden uitgesteld of zelfs afgesteld als later blijkt dat er geen geld meer is (Polderstraat, Cornelis Sneyssenslaan, Pontweg, Koning Elisabethlaan, …). Het is duidelijk dat dit schepencollege vooral op het prestige van monsterprojecten uit is en noodzakelijke wegeniswerken onvoldoende ‘sexy’ vindt.

Onvoldoende inschatting van de financiële risico’s

Het hele budget blijft doordrongen van een naïef optimisme. De financiële risico’s zijn onvoldoende of zelfs helemaal niet afgedekt. 

Wij denken hierbij aan:

• een te verwachten stijging van de rentelasten vanaf 2020
• de exploitatiekosten (personeels- en werkingskosten) van al deze nieuwe infrastructuur
• de invloed van de ‘Tax Shift’ op de belastingontvangsten
• de stijgende rustoordkosten waardoor de werkingstoelage aan het OCMW zal stijgen
• de onderhoudskosten van de kerken waarvan de meeste eigendom van de gemeente zijn
• de overschatting van de opbrengst van de verkoop van gemeentelijke gebouwen (kasteel Rotsaert de Hertaing, gemeenschapscentrum ’t Groenendal, …).

De factuur? Dat is voor de volgende…

De opmaak van het nieuw meerjarenplan 2020-2025 door een nieuw schepencollege wordt een hele klus. Alles wat nu is beslist, betalen zonder de belastingen te verhogen, wordt uiterst moeilijk.

The proof of the pudding …

De toestand van de gemeentelijke financiën van Merelbeke is zonder meer zorgwekkend. N-VA had gehoopt dat een aantal grote dossiers zoals het nieuwe gemeenschapscentrum en de tweede sporthal (samen toch goed voor ruim 8 miljoen euro) door de bestuursmeerderheid (CD&V, Open VLD en sp.a) uitgesteld zouden worden om de gemeentelijke financiën niet te overbelasten. De bestuursmeerderheid gaat ervan uit dat Merelbeke een rijke gemeente is die al deze zware investeringen op korte termijn aan kan. De (nabije) toekomst zal het uitwijzen. “The proof of the pudding is in the eating”.